Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej (USG) pozwala przez powłoki brzuszne obejrzeć i ocenić stan narządów wewnętrznych. Wykonywane regularnie co 2-3 lata daje możliwość wczesnego wykrycia chorób wątroby, trzustki, śledziony, nadnerczy czy pęcherza moczowego.

Przebieg badania USG jamy brzusznej i przygotowanie

Badanie USG jamy brzusznej wykonuje specjalista radiolog. Może obejrzeć i ocenić narządy wewnętrzne dzięki urządzeniu z głowicą emitującą fale dźwiękowe wysokiej częstotliwości. Fale te są bezpieczne dla człowieka, dlatego USG to jedno z najpopularniejszych badań diagnostycznych.

Przed badaniem ultrasonograficznym najlepiej być na czczo lub ostatni posiłek spożyć nie później niż 3 godziny przed badaniem. Ważne, by był on lekkostrawny. W przypadku wzdęcia można zażyć preparat usuwający pęcherzyki powietrza z jelit. Na około godzinę przed wizytą w gabinecie należy wypić tyle wody, by w czasie badania mieć pełny pęcherz. Zwykle potrzeba około 1 litra wody, u dzieci mniej.

Badanie USG jamy brzusznej rozpoczyna się od tego, że trzeba się rozebrać od pasa w górę i odsłonić brzuch oraz podbrzusze. Lekarz wykonujący badanie pyta o ewentualne dolegliwości związane  narządami wewnętrznymi, a następnie aplikuje na skórę specjalny żel, który ułatwia ruch głowicy, a falom przenikanie przez powłoki brzuszne.

Przy pomocy głowicy urządzenia specjalista ogląda wszystkie organy w jamie brzusznej na monitorze, który jest częścią urządzenia do USG. Może też wykonywać zdjęcia poszczególnych narządów i dokonywać pomiarów ich długości i szerokości w perspektywie, w jakiej narządy te zostały uchwycone. Radiolog ogląda i ocenia wątrobę i pęcherzyk żółciowy, śledzionę, trzustkę, nerki i nadnercza, pęcherz moczowy i duże naczynia krwionośne w jamie brzusznej, szczególnie aortę i żyłę główną dolną. USG jamy brzusznej trwa od 20 do nawet 60 minut.

Po zakończeniu badania należy wytrzeć ze skóry żel przy pomocy papierowych ręczników, przeważnie można też użyć papierowego podkładu medycznego, którym była przykryta leżanka podczas badania. Lekarz wykonuje w tym czasie opis badania i drukuje wykonane w trakcie zdjęcia.

Częstotliwość wykonywania USG jamy brzusznej i zalecenia

W ramach profilaktyki badanie USG jamy brzusznej najlepiej wykonywać raz na 2 czy 3 lata. Częściej, nawet co roku, jeśli w rodzinie były przypadki choroby nowotworowej wątroby, żołądka, trzustki lub śledziony. Badanie to warto wykonać także wtedy, gdy występują dolegliwości np. ze strony układu pokarmowego, takie jak ból brzucha, powiększenie obwodu brzucha, krwawienie z przewodu pokarmowego, utrata masy ciała, częste wymioty lub biegunki, wzdęcia, trudności w oddawaniu moczu i stolca czy gorączka bez wyraźnej przyczyny.

USG jamy brzusznej służy do diagnostyki i monitorowania leczenia, w tym leczenia onkologicznego. Dzięki USG można sprawdzić, czy i w jakim zakresie doszło do przerzutów raka. Może być pomocne także w przypadku żółtaczki, ponieważ pozwala zaobserwować zmiany w wątrobie. Dzięki falom dźwiękowym o wysokiej częstotliwości da się wykryć kamienie w układzie moczowym i pęcherzyku żółciowym czy drogach żółciowych.